Aan de rechteroever

 

Wandelend in het parkje achter de Notre-Dame-des-Doms naast het pausenpaleis hoog op de rots boven Avignon wacht ons een verrassing. Aan de overkant van de Rhône ontwaren we in de verte een langgerekt zandkleurig fort, het fort Saint-André. Vanaf de rots kijken we recht in de ogen van de toenmalige wereldlijke macht, de koning van Frankrijk. Omgekeerd, wie zich de moeite getroost om de Rhône over te steken kijkt vanaf het hoog gelegen fort Saint-André recht in de ogen van de toenmalige geestelijke macht, de pausen van Avignon: hier zijn de wereldlijke en geestelijke macht slechts gescheiden door de Rhône. Het dorp Villeneuve-lez-Avignon aan de rechteroever was een stokoud gehucht rond de abdij Saint-André dat vanaf de 14e eeuw ineens wakker geschud werd door de komst van het gigantische fort en de vele weelderige kardinaalpaleizen, bronnen van werk en handel. De meeste paleizen hebben de tijd niet overleefd en wat overgebleven is zit diep verscholen in een deplorabele staat. Na wat gezoek vinden we de toegangspoort van La Chartreuse du Val-de-Bénédiction, het paleis van kardinaal Étienne Aubert, dat hij als paus Innocentius VI uitbreidde tot deze kartuizerabdij. Hij kwam graag naar zijn vroegere kardinaalpaleis, weg van de drukte in Avignon en wellicht ook uit vrees voor de opflakkerende pest, waarvoor hij zijn apotheker uit Avignon allerhande kruiden tot gemalen edelstenen liet aandragen, een erkend middel in die tijd. La Chartreuse is een prachtige abdij geworden, waar heremieten in afzondering leefden in individuele cellen, gerangschikt rond een binnentuin met waterput. Als eerste kwam de kapel gereed, die Innocentius VI op 19 augustus 1358 inwijdde. De vroegere eetzaal van het kardinaalpaleis werd de refter. Matteo Giovanetti die eerder voor Clemens VI had gewerkt in het pausenpaleis, bracht de fresco's aan. Bij het overlijden van Innocentius VI was de bouw nog niet af. Hij ligt er begraven in een mausoleum waarvoor hij bij leven (1361) al een architect in de arm genomen had. Sommigen beweren dat hij voor de kartuizers gekozen had ter herinnering aan hun generaal-overste, Jean Birel, die de pauskroon geweigerd had, ter zijner faveure. Zijn ingetogenheid en vroomheid beletten hem echter niet om zich te ontpoppen tot een heuse oorlogspaus die een huurlingenleger afstuurde op de opstandige Pauselijke Staten in Italië met duizenden slachtoffers en een lege schatkist tot gevolg. De abdij is in een perfecte conditie teruggebracht. De cellen zijn thans ingericht voor de behuizing van de deelnemers aan studieweken en allerhande evenementen waaronder uiteraard ook het festival van Avignon. Tja, de kartuizers zijn weggejaagd door de Franse revolutionairen en nadien niet meer teruggekeerd. Avignon aan de overkant van de rivier werd tegelijkertijd ingelijfd door Frankrijk wat haar definitieve einde betekende als pauselijk bezit sinds 1348.