Ik keek verbijsterd naar het spektakel. Wat zou ik daarover moeten nabeschouwen? Moesten we als wetenschappers trachten te ontcijferen hoe dit allemaal werkte, wat dit allemaal met ons vakgebied te maken had of juist er simpelweg van genieten. VR zou het leidmotief worden van mijn nabeschouwing na afloop. Hoe VR werkelijkheid kan worden. Ik stak van wal. Ik riep een virtuele Bach op. Het was voor mij ook de eerste keer, een experiment. Vraag me niet hoe ik dat voor mekaar kreeg. Vaag maar duidelijk zichtbaar verscheen Bach op het podium, imposant, levensecht tot aan zijn weelderige haardos toe. Wat een ervaring. Ik was sprakeloos. Hij was groter en vadsiger dan ik dacht. Hij zei niets. Hij had een klein geheimzinnig doosje bij zich en maakte het langzaam open. Een minuscuul orgeltje verscheen. Alles zat erop en eraan. En dan, dan speelde hij een van zijn mooiste fuga's. Wat een klank. Wat een zuiverheid. Moeten wij ons nu afvragen hoe een fuga in elkaar steekt, vroeg ik de aanwezigen. Hoe de thema's, dux en comes het van elkaar overnemen. Hoe dit mathematisch in elkaar steekt? Nee, we moeten gewoon genieten, de muziek op ons laten inwerken zonder geanalyseer. Laten we hetgeen we met geluid doen dan ook doen met de bewegende vormen van onze spreker. Tegelijk zou nog beter geweest zijn. De emotie telt, de belevenis. En wat een belevenis is dit geweest. Eenmaal wakker bleef het nog uren nazinderen in mijn hoofd.

Musical Intelligence: een fuga (hm?) van Bach en een verbluffende compositie van Vivaldi geschreven door een computer.